Biografie

Trzęsiok Marcin, dr hab., prof. AM

przedmioty: analiza form muzycznych, podstawy krytyki i prelekcji, estetyka muzyki, muzyka w kontekście kultury, arcydzieła muzyki

zainteresowania: estetyka i hermeneutyka muzyki zwłaszcza XIX i XX/XXI wieku; korespondencja sztuk; muzyka a wyobraźnia religijna; muzyka a wyobraźnia naukowa 

Wykształcenie:

• 1998: magisterium (z wyróżnieniem) na podstawie pracy „Pierrot lunaire Arnolda Schönberga. Analiza i interpretacja” (promotor: mgr Stanisław Kosz), specjalność: teoria muzyki, Wydział Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach
• 2006: doktorat (z wyróżnieniem), na podstawie pracy: „Związki między refleksją estetyczną a twórczością muzyczną we wczesnym romantyzmie niemieckim” (promotor: prof. dr hab. Leszek Polony, recenzenci: prof. dr hab. Maria Piotrowska, prof. dr hab. Władysław Stróżewski), Wydział Filozoficzny, Uniwersytet Jagielloński
• 2015: habilitacja na podstawie pracy „Dyptyk tragiczny. Muzyka i mit w Królu Edypie i Apollu Igora Strawińskiego (recenzenci: prof. dr hab. Anna Granat-Janki, prof. dr hab. Jolanta Szulakowska-Kulawik, prof. dr hab. Mieczysław Tomaszewski)

Zatrudnienie:

• Katedra Kompozycji i Teorii Muzyki, Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego
  w Katowicach: 1998-2007 asystent, 2007-2016 adiunkt, od 2016 profesor nadzwyczajny

Stypendia:

• Stypendium im. J.G. Herdera we Wiedniu  (1999/2000)

Nagrody:

• I nagroda w XII Konkursie Prac Magisterskich Absolwentów Akademii Muzycznych w Polsce
  w kategorii Teoria Muzyki i Reżyseria Muzyczna (Gdańsk 2000)
• wyróżnienie w programie Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2007)
• Nagroda im. Ks. Prof. Hieronima Feichta (2012)
• Nagroda Honorowa Związku Kompozytorów Polskich (2015)

Pełnione funkcje:

• Członek Rady Programowej Festiwalu „Katowice Kultura Natura” (od 2014)
• Członek i wiceprzewodniczący Rady Programowej PWM (od 8. października 2015)
• Kurator serii książkowej „Biblioteka Res Facta Nova” (wydawanej przez PWM)
• Ekspert NCN w panelu Kultura i Twórczość Kulturowa
• Członek zarządu ZKP (kadencja 2011-2013)
• Członek zarządu Sekcji Muzykologów ZKP (kadencja 2017-2019, 2019-2021)
• Członek redakcji „Res Facta Nova”
• Prodziekan Wydziału Kompozycji, Interpretacji, Edukacji Muzycznej i Jazzu (kadencja 2008-2012)
• Prorektor ds. studenckich, współpracy z zagranicą i rozwoju uczelni (kadencja 2012-2016)
• Opiekun naukowy Koła Naukowego Kompozytorów i Teoretyków Muzyki AM w Katowicach

DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA

Publikacje książkowe (monografie):

• „Krzywe zwierciadło proroka. Rzecz o Księżycowym Pierrocie Arnolda Schönberga”. Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego, Katowice 2002
• „Pieśni drzemią w każdej rzeczy. Muzyka i estetyka wczesnego romantyzmu niemieckiego” (w ramach: „Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Seria humanistyczna”), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009
• „Dyptyk tragiczny. Muzyka i mit w Królu Edypie i Apollu Igora Strawińskiego”. Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego, Katowice 2015

Publikacje książkowe (inne):

• „Rozmowy o festiwalu”; MFMW Warszawska Jesień, Warszawa 2013
• „Rozmowy o festiwalu. Marcin Trzęsiok et consortes”; MFMW Warszawska Jesień, Warszawa 2015
• Esej wstępny oraz 10 esejów o utworach w 1 tomie wydawnictwa „100 na 100. Muzyczne dekady wolności”, PWM, Kraków 2018

 

Redakcje:

• „Styl późny w muzyce, literaturze i kulturze”, red. W. Kalaga, E. Knapik; współpraca P. Jędrzejko, S. Kosz, M. Trzęsiok, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 2002
• „Musica inter artes. Muzyka – sztuki plastyczne – teatr – literatura – filozofia”, red. S. Kosz i M. Trzęsiok, Wydawnictwo AM w Katowicach, Katowice 2013
• „W ogrodzie muzyki. Eseje interdyscyplinarne”, Katowice 2016
• Współredakcja (z Joanną Soćko) materiałów pokonferencyjnych „Efekt Lutra” dla „Konteksty” 3/2018
• Seria przekładów „Biblioteka Res Facta Nova”, Polskie Wydawnictwo Muzyczne

Publikacje w monografiach wieloautorskich:

• „Styl późny w twórczości A. Skriabina”, [w:] „Styl późny w muzyce, literaturze i kulturze”, red. W. Kalaga, E. Knapik, Katowice 2003
• Śpiew to istnienie. Estetyka muzyczna R.M. Rilkego” [w:] „Filozofia muzyki”, red. K. Guczalski, Kraków 2003
• „Ironia romantyczna w muzyce”, [w:] „Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie)”, red. S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Kraków 2004
• „Estetyczny rewizjonizm w stylu późnym Roberta Schumanna”, [w:] „Styl późny z muzyce, literaturze i kulturze”, t.2, red. E. Borkowska, E. Knapik, Katowice 2006
• „Klasycyzm Mozarta w perspektywie estetyki Kanta i Schillera”, [w:] „Mozart i współcześni. Muzyka w Europie środkowej w XVIII wieku”, red. R. Golianek, B. Stróżyńska, Łódź 2008
• „Claude Debussy. A Grammar of Imagination”, [w:] „Interdisciplinary Studies in Musicology 7”, red. M. Jabłoński, Poznań 2008
• „Beethoven der Schriftstellern”, [w:] „Beethoven 4. Studien und Interpretationen”, red. M. Chrenkoff, M. Tomaszewski, Kraków 2009
• „Th. W. Adornos Wien”, [w:] „Beethoven 4. Studien und Interpretationen”, red. M. Chrenkoff, M. Tomaszewski,  Kraków 2009
• „Persefona Igora Strawińskiego: między (greckim) losem a (chrześcijańską) łaską”, [w:] „Dzieło muzyczne i jego funkcje”, red. A. Nowak, Bydgoszcz 2010
• „Narodziny dodekafonii z ducha teozofii? Schönberg, Swedenborg i metempsychoza”,
  [w:] „Kompozytor i jego świat. Bronisław Kazimierz Przybylski in memoriam”, red. E. Kowalska-Zając, M. Szoka, Łódź 2012
• „Natur als Idee und Natur als Erfahrung. Beethoven und Takemitsu“, [w:] „Beethoven 5. Studien und Interpretationen“, red. M. Tomaszewski, M. Chrenkoff, Kraków 2012
• „Ton tragiczny w Apollon musagète Igora Strawińskiego“, [w:] „Analiza dzieła muzycznego. Historia-Theoria-Praxis”, red. A. Granat-Janki, Wrocław 2012
• „Religia i nicość. Kaplica Marka Rothko i Mortona Feldmana”, [w:] „Musica inter artes. Muzyka – sztuki plastyczne – teatr – literatura – filozofia”, red. S. Kosz, M. Trzęsiok, Katowice 2013
• „Immediacy and Convention in Igor Stravinsky’s Orpheus”, [w:] “Music: Function and Value. Proceedings of the 11^th International Congress of Musical Signification”, red. T. Malecka,
  M. Pawłowska, Kraków 2013
• “Apparent Beauty and Hidden Beauty”, [w:] “Music as a Message of Truth and Beauty”,
  red. Teresa Malecka, Małgorzata Pawłowska, Kraków 2014
• „Zapiski na marginesach Święta wiosny – Trzy liryki japońskie Igora Strawińskiego”, [w:], „Święto wiosny. Dwie perspektywy”, red. M. Szoka, T. Majewski, Łódź 2014
• „Erhabenheit, Enthusiasmus und Ironie als Komplex von Kategorien welche die musikalische Vorstellung nach 1750 mitgeprägt haben“, [w:] „Beethoven 6. Studien und Interpretationen“, red. M. Tomaszewski, M. Chrenkoff, Kraków 2015
• „W lesie symboli. Na tropie retoryki muzycznej Aleksandra Skriabina“, [w:] „Aleksander Skriabin. Mistyczna droga muzyki”, red. J. Szerszenowicz, Łódź 2016
• „O rozpoczynaniu i kończeniu, czyli co się rodzi, gdy przemija postać świata” [w:] „Styl późny w muzyce, literaturze i kulturze 3”, red. E. Knapik, A. Woźniakowska, W. Stępień, J. Szurman, Katowice 2016
• „Muzyka i pamięć. O muzycznych implikacjach teorii rezonansu morficznego Ruperta Sheldrake’a” [w:] „Muzyka i filozofia I”, red. K. Lipka, Warszawa 2017
• „Der bestirnte Himmel über mir. Beethoven, (Mahler, Webern)“, [w:], „Beethoven 7. Studien und Interpretationen“, red. M. Chrenkoff, Kraków 2018
• „Henryk Mikołaj Górecki’s String Quartet No. 2, Quasi una fantasia. An Essay in Hermeneutics“, [w:] „Beethoven 7. Studien und Interpretationen“, red. M. Chrenkoff, Kraków 2018
• „The Tonal Perspective. Contributions to the Anthropology of Modern Painting and Music“,
  [w:] „Beethoven 7. Studien und Interpretationen“, red. M. Chrenkoff, Kraków 2018
• “The Humor of Large Numbers. Beethoven and the Piano Sonata (1924) of Igor Stravinsky”, [w:] M. Chrenkoff (red.), „Beethoven 8. Studien und Interpretationen“, Kraków 2021
• “Gabriel Fauré’s La Chanson d’Éve or The Book of Genesis à la modern”, [w:] M. Chrenkoff (red.), „Beethoven 8. Studien und Interpretationen“, Kraków 2021
• “Paradoxes of Inspiration, or a World Not Entirely Disenchanted: Theses and Examples”, [w:] M. Chrenkoff (red.), „Beethoven 8. Studien und Interpretationen“, Kraków 2021
• „Wolność i forma. Przyczynek do dialektyki twórczości”, [w:] K. Brzechczyn i R. Ciesielki (red.), „Granice muzyki – granice wolności. Wokół konferencji kompozytorów i krytyków muzycznych w Łagowie Lubuskim w 1949 roku”, Poznań-Warszawa 2021

Hasła encyklopedyczne:

• „Rilke”, Encyklopedia Muzyczna PWM, t. VIII, 2004
• „Proust”, Encyklopedia Muzyczna PWM,  t. VIII, 2004
• “Wagner – poglądy estetyczne”, Encyklopedia Muzyczna PWM, t. XI, 2012

Publikacje w czasopismach muzycznych:

• „O pięknie muzycznym”. „Dysonanse”  1/1997
• „Granice estetyki”. „Ruch Muzyczny”  8/2001
• „Studium dymu. Muzyka w twórczości Zbigniewa Herberta”. „Ruch Muzyczny” 17-18/2003
• „Wschód, czy daleki?”. „Klucz” 4/2004
• „Krystian Zimerman doktorem honoris causa Akademii Muzycznej w  Katowicach”. „Ruch Muzyczny” 8/2005
• „Muzyka doświadczenia”. „Res Facta Nova” 9 (18)/2007 
• „Ani kapłan, ani błazen. Nad projektem muzykologii niekonwencjonalnej Macieja Jabłońskiego”. „Ruch Muzyczny” 6/2009
• „Siedem dni w Helsinkach z muzyką (nie tylko) niemiecką”. „Ruch Muzyczny” 5/2011
• „Postscriptum”. „Klucz” 10/2011
• „W poszukiwaniu Miłości i Harmonii. O filozofii muzyki Bohdana Pocieja”. „Res Facta Nova” 13(22)/2013
• „Regeneracja i rezygnacja. II Kwartet smyczkowy Quasi una Fantasia Henryka Mikołaja Góreckiego”. „Scontri” 3/2016
• „Glossa do Z Księgi nocy I Marka Stachowskiego”. „Teoria muzyki” 13/2018
• „Hołd w czapce błazeńskiej. Sonata Strawińskiego i Sonata F-dur op. 54 Beethovena”. „Scontri” 5/2018
• „Beauty Radiated in Eternity. Eugeniusza Knapika mimowolna rozmowa z Karolem Szymanowskim”. „Polski Rocznik Muzykologiczny” XVIII/2020
• „Mapy snów, mapy światów”, „Scontri” 6 /2020

Współautorstwo:

 

• Konieczna-Nowak Ludwika, Trzęsiok Marcin, “Reflections on art, aesthetics, and therapeutic context in music therapy”, “Nordic Journal of Music Therapy”, vol. 27, 2018 – issue 4

 

Publikacje w czasopismach humanistycznych:

• „Do Rainera Marii Rilkego. List”, „Zeszyty Literackie” 4(116)/2011
• „Zmysł nieskończoności. Schleiermacher i idea muzyki absolutnej”, „Konteksty” 3/2018
• „Muzyka jako teofania? Pytania to George’a Steinera”, „Principia” 2019, t. 66

Wywiady:

• „Muzyka rzeczywistego świata. Z Aleksandrem Nowakiem rozmawia Marcin Trzęsiok”, „Kwarta” 1(16)/2011
• „Pełnia brzmienia i pełnia znaczenia – z Aleksandrem Lasoniem rozmawia Marcin Trzęsiok”, „Ruch muzyczny” 7/2012
• „Zestroić polifonię zainteresowań. Z Mieczysławem Tomaszewskim rozmawia Marcin Trzęsiok”, „Ruch Muzyczny” 5/2018

Recenzje:

• „Nostalgia bez granic?”. „Ruch Muzyczny” 11/2009 [o książce „Romantyzm bez granic” Bohdana Pocieja]
• „Zaklinanie utopii”. „Ruch Muzyczny” 4/2010 [o książce „Utopia urzeczywistniona” Krzysztofa Lipki]
• „Siglind Bruhn: Messiaen’s Interpretation of Holiness and Trinity”. “Muzyka” 2(217)/2010
• „Strefa ciszy”. „Ruch Muzyczny” 8/2011 [o CD „Chamber music” Stanisława Bromboszcza]
• „Mała chmura, wielki deszcz”. „Klucz” 9/2011 [o przedstawieniu „Sudden Rain” Aleksandra Nowaka]
• „Mapy snów, mapy światów”. „Klucz” 9/2011 [o przedstawieniu „La Liberta Chiama la Liberta” Eugeniusza Knapika]
• „Muzyka, magia, rytuał. Świadomość nowoczesna jako świadomość mityczna”. „Ruch Muzyczny” 16/17//2011 [o książce „Neo-mythologism in Music” Victorii Adamenko]
• „Kinga Kiwała, Dzieło symfoniczne w perspektywie polskich koncepcji fenomenologicznych. Lutosławski, Górecki, Penderecki. Kraków 2013”. „Muzyka” 2(237)/2015
• „Spór o dziedzictwo muzyczne XX wieku”, „Res Facta Nova” 20(29)/2019
  
  

Przekłady książek

 

• Constantin Floros, Człowiek, miłość i muzyka, przełożył i wstępem opatrzył Marcin Trzęsiok, PWM, Kraków 2022

 

Przekłady artykułów (z angielskiego, niemieckiego i francuskiego):

• George Steiner, Errata. „Res Facta Nova“ 10 (19)/2008
• Adrian Thomas, „Energia – ruch – życie. Geneza Elementi”. „Scontri” 1/2013
• David Harrington, „Henryk Mikołaj Górecki i Kronos Quartet”. „Scontri” 1/2013
• Constantin Floros, „Przesłania muzyki upublicznione i prywatne”. „Teoria muzyki” 6/2015
• Theodor W. Adorno, „Schubert”. „Scontri” 3/2016
• Olivier Messiaen, „Czas”. „Scontri” 4/2017
• Didier van Moere, „Szymanowski i muzyk francuska”. „Scontri” 4/2017
• Wolfgang-Andreas Schultz, „Z trwogą wyczekując zmiany paradygmatu. Schyłek muzyki nowej”, „Res Facta Nova” 20(29)/2019

Współpraca translatorska:

• Siglind Bruhn, „Astronomia, matematyka i religia w operze Die Harmonie der Welt Paula Hindemitha”, przeł. Wojciech Stępień, współpraca Marcin Trzęsiok. „Scontri” 2/2015
• Toru Takemitsu, „Sen i liczba”, przeł. Magdalena Stochniol, współpraca Marcin Trzęsiok. „Scontri” 2/2015
• Robert S. Hatten, „W stronę wirtualnej ludzkiej agensowości w tonalnej muzyce instrumentalnej: od sił muzycznych ku podmiotowości”, przeł. Małgorzata Pawłowska, współpraca Marcin Trzęsiok. „Scontri” 3/2016

Publikacje w książkach programowych:

• Autorstwo esejów programowych dla festiwali i instytucji muzycznych, w tym:
• Teatr Wielki – Opera Narodowa, Warszawa
• Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Katowice
• Festiwal Sacrum/Profanum, Kraków
• Festiwal Katowice Kultura-Natura

Publikacje w książeczkach płytowych:

• Szostakowicz, Schnittke, Piano Quintets, Marcin Sikorski – fortepian, Akademos String Quartet, ŚTMCD 04, ZAIKS 2009
• Krzeszowiec, „Fratres”, DUX 2011
• Lasoń Enseble, Polish Piano Quintetes, CD Accord, ACD 178-2, 2012
• Aleksander Nowak, “3x4+8”, CD Accord, ACD 180-2, 2012
• Kwartet Śląski, „Mistrz i uczeń. Szabelski. Górecki. Knapik”, Fundacja Musica Pro Bono, FMPB CD 024, ZAIKS 2014
• Szymon Krzeszowiec, Bartłomiej Nizioł, Adam Krzeszowiec, „Project Hungarica”, CD Accord, ACD 226-2, 2016
• Wajnberg Trio, „Wajnberg, Tansman, Czajkowski”, CD Accord, ACD 247-2, 2018
• AdAstra Piano Trio, „Alfred Schnittke”, CD Accord, ACD 278, 2021
• AUKSO/ Marek Moś, “Pokolenie ‘51”, AUKSO 2021

Warsztaty:

• Seminarium krytyki muzycznej Warszawskiej Jesieni, Warszawa (2012, 2013, 2014, 2015, 2016)
• Warsztaty krytyki muzycznej NIFC – przy festiwalu Katowice Kultura Natura (17-20.05.2018)
• Warsztaty krytyki muzycznej NIFC – Warszawa/Radziejowice (16-19.10.2020)
• Warsztaty krytyki muzycznej NIFC – Warszawa/Stalowa Wola (13-16.07.2021)
• Warsztaty krytyki muzycznej NIFC – Duszniki-Zdrój (5-8.08.2022)