fot. prywatne archiwum Juliana Gembalskiego
Urodzony w Siemianowicach Śląskich. W latach 1970-1975 odbył studia w zakresie teorii muzyki na Wydziale Kompozycji i Teorii w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach. Do jego pedagogów należeli m.in. Józef Świder, Bolesław Woytowicz, Witold Szalonek czy Edward Bogusławski. Studiował również na Wydziale Instrumentalnym katowickiej Uczelni – w zakresie gry organowej w klasie Henryka Klaji (1970-1975) oraz gry na fortepianie w klasie Józefa Stompla (1970-1973). Egzamin dyplomowy z teorii muzyki (praca magisterska nt. muzyki organowej Oliviera Messiaena) oraz gry na organach złożył w 1975 roku, uzyskując wyróżnienie.
Artysta odbył kurs mistrzowski u prof. Flora Peetersa w Mechelen (Belgia) oraz dalsze studia w Paryżu, pod kierunkiem Andre Isoir’a i Michela Chapuis (organy), a także Jean’a Saint-Arromana (muzykologia).
Prowadzi ożywioną działalność artystyczną, naukową i pedagogiczną. Występował z koncertami w całej Europie oraz w USA, nagrywał dla Polskiego Radia (m.in. seria Antologia Organów na Górnym Śląsku, w której zarejestrował 90 organów regionu) i telewizji. Nagrał ponad 45 płyt CD, w tym kilka wraz z sopranistką Elżbietą Grodzką-Łopuszyńską. Jest laureatem pierwszych nagród w konkursach improwizacji fortepianowej w Gdańsku i Nowej Rudzie oraz improwizacji organowej w Weimarze, a także wielu innych nagród (m.in. nagrody Orfeusza XXXVIII Festiwalu Warszawska Jesień, nagrody im. Wojciecha Korfantego, nagrody Arcybiskupa Katowickiego Lux ex Silesia, nagrody Śląski Szmaragd Biskupa Ewangelicko-Augsburskiego; odznaczony przez Papieża Jana Pawła II medalem Pro Ecclesia et Pontifice.
W obszernym repertuarze koncertowym i nagraniowym znajdują się klasyczne pozycje literatury organowej od renesansu do XXI wieku. Szczególne miejsce w jego działalności zajmuje sztuka improwizacji, którą prezentuje na większości swoich koncertów i wydawnictw płytowych. Do zainteresowań artystycznych Juliana Gembalskiego należy zarówno improwizacja w rozmaitych stylach historycznych (głównie barokowym i romantycznym, często z zastosowaniem cantus firmus pochodzącego z repertuaru polskiej pieśni kościelnej), jak też autorska improwizacja wykorzystująca współczesny język brzmieniowy, zazwyczaj realizująca ideę muzycznej programowości.
Julian Gembalski podjął pracę naukową i pedagogiczną w katowickiej Państwowej Wyzszej Szkoły Muzycznej jeszcze przed ukończeniem studiów, w 1974 roku. Obejmując rok później klasę organów jako asystent, przeszedł wszystkie kolejne szczeble kariery akademickiej (1981 – adiunkt, 1986 – docent, 1991 – profesor nadzwyczajny, 2000 – profesor zwyczajny). Ponadto w latach 1990-1996 był prorektorem, a od 1996 do 2002 Rektorem katowickiej Uczelni. W latach 1996-2012 pełnił funkcję kierownika Katedry Organów i Klawesynu, która następnie od 2012 roku przekształcona została w Katedrę Organów i Muzyki Kościelnej.
Julian Gembalski od wielu lat jest też Archidiecezjalnym Wizytatorem Organów i Organistów. W 2004 roku założył pierwsze w Europie Środkowo-Wschodniej Muzeum Organów.
Otrzymał tytuły: Honorowy Ślązak Roku, Honorowy Obywatel Miasta Sejny i Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego. Jest autorem wielu prac z zakresu historii organów na Śląsku, problematyki ochrony i konserwacji organów zabytkowych, a także projektantem wielu instrumentów.
